Многу интересни нешта се случуваат во македонската економија, која би рекол, функционира надвор од секаква пазарна логика во повеќе сегменти.
Како еден од нив, би го издвоиле пчеларството.
Тема на оваа анализа на веб сервисот БанкоМетар.мк би било движењето на цената на медот во сооднос со бројот на пчелни семејства во Македонија.
Да одиме со ред: Сведоци сме сите дека цената на медот, особено на оној природниот и домашен, произведен од нашите пчелари рапидно расте во последните неколку години. Пред 10 години отприлика, медот тегла ( околу 700 грама ) чинеше околу 300 денари.
Во последната деценија, цената на истиот мед порасна на над 600 или 700 денари за истата тегла.
Во анализата нема да бидат уклучени медовите од маркетите, бидејќи се увозни и се сомневаме во нивниот квалитет. Најчесто се работи за евтина и вештачка супституција на природниот мед со кој им се прави лажна слика, на послабоплатежните граѓани, дека конзумираат мед. Ова прашање, треба да биде поставено кон Ангенцијата за Храна и Ветеринарство, за квалитетот на увозниот мед, но тоа не е тема на анализата.
Значи, можеме слободно да заклучиме дека цената за тегла мед, за една деценија пораснала за 100% до 150% во најмала рака.
Но, она што е чудно и индикативно, може да го забележиме од следната табела:
Извор: Државен Завод за Статистика
Од оваа табела, можеме да заклучиме дека бројот на пчелни семејства се зголемил за 5 пати!
Повторувам, бројот на пчелни семејства се зголемил за 5 пати, а цената пораснала за двојно или повеќе.
Оттука се поставува прашањето, како е можно бројот на пчелни семејства да порасне за 5 пати, а и цената да продолжи да расте. Обично, во економијата, со порастот на понудата, цената обично се намалува. Но, се разбира кај нас не важат овие закони.
Оттука, оваа ситуација не води кон следните заклучоци:
1. Или, новите пчелни семејства произведуваат помалку мед, па вкупната количина на мед стагнира или се намалува, што е малку веројатно, или
2.Имаме еден куп фиктивни пчелари, кои само заради субвенции работат, и не произведуваат доволно мед и на истиот му расте цената.
Исто така, чуден е скокот во 2022 година, кога бројот на пчелни семејства расте за неверојатни 200.000 пчелни семејства. Ако ова е реален раст, цената на медот требаше да се намали, барем за половина, а производството да скокне, ако не повеќе барем за 2 пати.
Ништо од ова не се случи.
Ова е интересен статистички феномен, необјаслив со методите и алатките на економијата и пазарните рамномерности, можен само во нашата земја.
Наум Димитровски